تأثیر تراکم نمونه برداری بر کارایی نقشه شوری خاک (مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقاتی کرکج، دانشگاه تبریز)

Authors

فرزین شهبازی

دانشگاه تبریز- دانشکده کشاورزی- گروه خاکشناسی حسین رضائی

دانشجوی دکتری، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز لیلا علیدخت

دانشجوی دکتری، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز صابر حیدری

دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز- دانشکده کشاورزی- گروه خاکشناسی زهرا کاظمی

abstract

سابقه و هدف: شناسایی و تهیه نقشه خاک ها با اهداف مختلف برای کاربران در عرصه های مختلف علوم خاک اهمیت زیادی دارد. در مطالعاتی که همراه با دورسنجی یا تغییرپذیری مکانی ویژگی های خاک مطرح می باشد، مقیاس مطالعه و تطابق داده های برآورد شده با داده های حقیقی و در نتیجه دقت نقشه های تهیه شده از جمله عواملی است که همواره بایستی مورد توجه واقع شود. علی رغم آن که تحقیقات زیادی در خصوص تخمین تغییرپذیری مکانی پارامتر های مختلف خاک و تهیه نقشه های خاک صورت گرفته است ولی در اغلب موارد متأسفانه صحت و کارایی مناسب آن ها در ارائه صحیح اطلاعات ارزیابی نشده است. شوری زایی از جمله مهم-ترین مسائل خاک های مناطق خشک و نیمه خشک می باشد، لذا با توجه به وجود اقلیم نیمه خشک در استان آذربایجان شرقی و سهل-الوصول بودن مقدار شوری خاک می توان تأثیر تراکم نمونه برداری در نقشه های شوری خاک را بررسی نمود. مواد و روش ها: محدوده مورد مطالعه در این پژوهش شامل قسمتی از اراضی ایستگاه تحقیقاتی کرکج متعلق به دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به مساحت تقریبی 2/4 هکتار می باشد. تراکم نمونه برداری از جمله مواردی است که نه تنها بر دقت مطالعات بلکه برکارایی نقشه نیز تأثیر می گذارد. بدین منظور دو نوع تراکم نمونه برداری زیاد و کم به ترتیب شامل شبکه بندی با فواصل 25 متر و 50 متری طراحی و تعداد 106 نمونه خاک سطحی تهیه و مقادیر شوری آن ها پس از انتقال به آزمایشگاه اندازه گیری شد. تجزیه های آماری، مقایسه میانگین، آزمون f و t-test با استفاده از نرم افزار mstatc انجام گرفت. همچنین نرم افزار gs+ برای تجزیه های زمین آماری به کار برده شد. اعتبارسنجی مدل ها به دو روش جک نایف و ارزیابی مستقیم داده ها صورت گرفت تا دقت نقشه ها مورد آزمون قرار گیرد. از تلفیق نتایج روش زمین آماری کریجینگ و gisبرای تهیه نقشه های شوری خاک استفاده شده است. کارایی نقشه از چهار جنبه مقیاس و بافت نقشه، راهنمای نقشه، کیفیت نقشه مبنا و صحت مکانی نقشه روی زمین مورد ارزیابی قرار می-گیرد و به طور کلی با شاخص های مختلفی مانند حداقل محدوده قابل ترسیم، حداکثر کاهش و عدد مقیاس مؤثر نقشه قابل تفسیر می باشد. لذا در این پژوهش نیز شاخص های فوق برای هر دو نقشه شور خاک حاصل از تأثیر تراکم نمونه برداری تعیین شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که نقشه حاصل از نمونه برداری با تراکم کمتر در مقایسه با تراکم بیشتر به حالت ایده آل نزدیک تر می باشد. همچنین علی رغم وجود اختلاف در تعداد پلی گون های ایجاد شده در هر دو نقشه شوری خاک، مقایسات آماری نشان داد که اختلاف مشاهده شده در سطح احتمال 1% معنی دار نیست. نتیجه گیری: در نهایت می توان گزارش نمود که کاهش دو برابری تعداد نمونه ها علاوه بر اینکه موجب افزایش تراکم ایده آل محدوده ها می شود اثر چشمگیری در کاهش دقت نقشه شوری خاک نیز ندارد. لذا کاربرد تعداد نمونه های بیشتر در همه موارد اقتصادی نبوده و به منظور صرفه جویی در هزینه و زمان، می توان استفاده از نقشه هایی با تراکم پایین تر را توصیه نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر تراکم نمونه‌برداری بر کارایی نقشه شوری خاک (مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقاتی کرکج، دانشگاه تبریز)

سابقه و هدف: شناسایی و تهیه نقشه خاک‌ها با اهداف مختلف برای کاربران در عرصه‌های مختلف علوم خاک اهمیت زیادی دارد. در مطالعاتی که همراه با دورسنجی یا تغییرپذیری مکانی ویژگی‌های خاک مطرح می‌باشد، مقیاس مطالعه و تطابق داده‌های برآورد شده با داده‌های حقیقی و در نتیجه دقت نقشه‌های تهیه شده از جمله عواملی است که همواره بایستی مورد توجه واقع شود. علی‌رغم آن‌که تحقیقات زیادی در خصوص تخمین تغییرپذیری مکا...

full text

تأثیر پوشش گیاهی برخواص میکرومرفولوژیک خاک (مطالعه موردی:ایستگاه تحقیقاتی کرکج)

پوشش گیاهی یکی از فاکتورهای فعال خاکسازی است که تأثیر آن بر خواص میکرومرفولوژیک خاک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق به منظور بررسی اثر پوشش گیاهی  و فرآیندهای ناشی از آن تعداد 5 خاکرخ از اراضی تحت پوشش کلزا، یونجه، ذرت، درختان سوزنی برگ کاج و باغ سیب به همراه یک خاکرخ شاهد (خاک بایر) در حومه شهرستان تبریز حفر، تشریح و از افق­های مختلف آنها نمونه برداری انجام شد.  نمونه­های خاک پس از...

full text

تأثیر پوشش گیاهی برخواص میکرومورفولوژیک خاک(مطالعه موردی ایستگاه تحقیقاتی کرکج)

میکرومورفولوژی بعنوان شاخه ای ازعلم خاکشناسی، مکمل مطالع? پیدایش و رده بندی خاک می باشد که در این تحقیق نیز جهت بررسی های مربوطه از آن استفاده شده است. طی این بررسی پنج خاکرخ در اراضی تحقیقاتی کرکج با پوشش های گیاهی کلزا، ذرّت، یونجه، کاربری باغ سیب و پوشش گیاهی جنگلی سوزنی برگها (کاج) همراه با یک خاکرخ شاهد و بدون پوشش گیاهی در طول جغرافیایی 00و ْ46 الی 30و ْ 46 شرقی و عرض جغرافیایی 00و ْ 38 الی 1...

15 صفحه اول

تأثیر پوشش گیاهی برخواص میکرومرفولوژیک خاک (مطالعه موردی:ایستگاه تحقیقاتی کرکج)

پوشش گیاهی یکی از فاکتورهای فعال خاکسازی است که تأثیر آن بر خواص میکرومرفولوژیک خاک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق به منظور بررسی اثر پوشش گیاهی  و فرآیندهای ناشی از آن تعداد 5 خاکرخ از اراضی تحت پوشش کلزا، یونجه، ذرت، درختان سوزنی برگ کاج و باغ سیب به همراه یک خاکرخ شاهد (خاک بایر) در حومه شهرستان تبریز حفر، تشریح و از افق­های مختلف آنها نمونه برداری انجام شد.  نمونه­های خاک پس از...

full text

تعیین تبخیر- تعرق و ضرایب گیاهی گاوزبان در ایستگاه تحقیقاتی کرکج دانشگاه تبریز

افزایش بهره¬وری آب یکی از راه¬کارهای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی می¬باشد. برای بهبود بهره¬وری مصرف آب در شبکه¬های آبیاری، تعیین دقیق نیاز آبی گیاهان و برآورد دقیق مقدار تبخیر- تعرق امری ضروری است، که به کمک آن می¬توان مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی را بهبود بخشید. برای برنامه¬ریزی گیاهان دارویی اطلاعات اندکی از ضرایب گیاهی آنها در دسترس است لذا این پژوهش به منظور تعیین تبخیر- تعرق، ضرایب گیاهی...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های حفاظت آب و خاک

جلد ۲۳، شماره ۲، صفحات ۲۳۹-۲۵۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023